زیلپا

آثار فارماکولوژیک و مکانیزم اثر:   

شایع‌ترین عارضه دوران یائسگی گرگرفتگی می‌باشد در بین درمان‌های جایگزین و غیرهورمونی، گیاه‌درمانی و در بین گیاهان، گیاهان فیتواستروژنی (حاوی ترکیبات شبیه استروژن) جایگاه خاصی دارند و جهت درمان علائم یائسگی توصیه شده‌اند از طرفی محصول طبیعی زیلپا با منشأ گیاهی و با توجه به ترکیبات عصاره استخراج شده از گیاهان سبب کاهش دردهای سندروم پیش از قاعدگی (PMS) و بهبود ناراحتی و علایم یائسگی می‌شود.

گیاه پنج انگشت : 

این گیاه متعلق به تیره نعناعیان Lamiaceae می‌باشد با تحقیقات صورت گرفته اثبات شده است که این گیاه در تنظیم وتعادل هورمون جنسی زنان و کاهش دردهای قاعدگی موثر است. از ترکیبات استخراج شده از این گیاه مشخص شده است که عصاره این گیاه توانایی اتصال به گیرنده میواپیوئیدی را دارد و مکانیسم کاهش درد و بهبود ناراحتی‌های یائسگی به این امر نسبت داده شده است. عصاره این گیاه حاوی تعداد زیادی از ترکیبات فعال گیاه از قبیل آلکالوئید ویتکسین، مشتقاتی از فلاونول‌ها، کمپفرول و کوئرستاژتین، فلاونوئیدهایی مانند پندولتین و کریستوفان می‌باشد که خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارند. میوه این گیاه دارای 5%  اسانس می‌باشد. میوه این گیاه دارای اسید لینولئیک است که ترکیبی با خاصیت استروژنی با توانایی اتصال به گیرنده‌های استروژنی می‌باشد. علاوه بر آن کتواستروئیدهایی شبیه هورمون‌های جنسی دراین گیاه شناسایی و جدا شده است. مصرف گیاه پنج انگشت در زنان دچار هایپرپرولاکتینمی (افزایش میزان پرولاکتین سرم خون بیش از حد طبیعی) آزادسازی پرولاکتین را مهار و نواقص فاز لوتئال را در چرخۀ قاعدگی تصحیح می‌کند. پژوهش محققین نشان داده است که وجود ترکیبات دوپامینرژیک در این گیاه موجب بهبود دردهای پستان در سندروم پیش از قاعدگی است. از عصاره این گیاه پیش ماده‌های شبه استروژنی استخراج می‌شود که از طریق عملکرد این پیش ماده‌ها بر محور هیپوتالاموس هیپوفیز سطح هورمون‌ها در بدن تنظیم می‌شود و باعث کاهش آزاد شدنFollicle stimulating hormone و پرولاکتین و افزایش آزاد شدنLuteinizing hormone  از هیپوفیز می‌شود که منجر به بهبود علایم یائسگی و گرگرفتگی شده، از طرفی این پیش ماده‌ها موجب افزایش اثرات پروژسترونی، تنظیم سیکل قاعدگی و مطلوبیت بیشتر فعالیت محور تخمدان  هیپوفیز  هیپوتالاموس گشته است.

شبدرقرمز :

این گیاه از تیره Fabaceae به عنوان منبع غنی یکی از فیتواستروژن‌های مهم (استروژن گیاهی که از نظر ساختمانی شبیه  بتا استرادیول هستند، اثراتی شبیه استروژن را در بدن ایجاد می‌نمایند)  به نام ایزوفلاون (Isoflavone) می‌باشد که از سیستم غدد داخلی در برابر مواد شبه استروژن زیان‌آور خارجی محافظت می‌کند و سیستم هورمونی را تنظیم می‌کند شبدر قرمز منبع غنی از مواد مغذی و املاح باارزشی نظیر کلسیم، کروم، منیزیم، فسفر، پتاسیم و ویتامین ث است.

گیاه کوهوش سیاه : 

این گیاه متعلق به تیره Ranunculaceae (آلالگان) است. ترکیبات این گیاه که بر سیستم درون‌ریز اثر دارند که شامل‌تری پرپن گلیکوزید (اکتئین، سمی فوکوزید، 28 دی اکسی اکتئین)، اسیدایزوفولیک، سالیسیک اسید، تانن‌ها و ایزوفلاون‌ها می‌باشد. خاصیت ضد اسپاسمودیک این گیاه موجب تسکین گرفتگی‌های عادت ماهانه می‌شود. کوهوش سیاه سبب تسکین گرگرفتگی و عرق شبانه، درمان کم‌حوصلگی، تغییرات خلق و خوی و سایر نشانه‌های یائسگی از جمله سردرد، تپش قلب و اضطراب خواهد شد. این گیاه با خاصیت شبه استروژنی که دارد در برطرف کردن خشکی واژن و علایم یائسگی کاربرد دارد. دلیل اصلی گر گرفتگی، ترشح هورمون LH است که کوهوش سیاه ترشح این هورمون را در بدن کاهش می‌دهد و در نتیجه گُرگرفتگی کاهش می‌یابد.

 گیاه وایلد یام : 

این گیاه متعلق به تیره Dioscoreaceae و ضد اسپاسم بوده و در تسکین کرامپ و دردهای رحم و تخمدان نقش دارد. پروژسترون را افزایش داده و بهبود عملکرد کبد و سیستم غدد درون ریز (هیپوفیز آدرنال و غدد تیروئید) شناخته شده است. ساپونین موجود در این گیاه با متابولیسم لیپیدها باعث کاهش بافت چربی شده و جذب کلسترول از روده را نیز کاهش می‌دهد و با اثر بر روی هورمون‌های جنسی نظیر استروژن و پروژسترون باعث تعدیل هورمونی در بدن می‌شود.  اﯾﻦ ﮔﯿﺎه ﻣﻨﺒﻊ ﺳﺎﭘﻮﻧﯿﻦ ﻫﺎي اﺳﺘﺮوﺋﯿﺪي ﻫﺴﺖ. ﻋﻼوه ﺑﺮ آن اﯾﻦ ﮔﯿﺎه ﻣﻨﺒﻊ ﻓﺴﻔﺮ، ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ و آﻫﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺧﺎﺻﯿﺖ ﻣﻬﻢ اﯾﻦ ﮔﯿﺎه ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻫﻮرﻣﻮﻧﯽ اﺳﺘﺮوﺋﯿﺪي آن ﺑﻪ ﻧﺎم Diosegenin اﺳﺖ .

Indol – 3- Carbinol

ﻣﺤﺼﻮل زﯾﻠﭙﺎ ﺣﺎوي ﻣﻘﺎدﯾﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪارد از ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﻮﺛﺮي ﺑﻪ ﻧﺎم اﯾﻨﺪول 3- ﮐﺎرﺑﯿﻨﻮل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺳﺮﻃﺎن ﺗﺨﻤﺪان و ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ دارد. Indol – 3- Carbinol  ﺧﻮد ﭘﯿﺶ ﻣﺎده ﯾﮏ ﺗﺮﮐﯿﺐ دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﻧﺎم دﯾﻨﺪوﻟﯿﻞ ﻣﺘﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷـــﺪ. دﯾﻨﺪوﻟﯿﻞ ﻣﺘﺎن ﺧﻮد ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴـــﺘﻘﯿﻢ روي ﺗﺮﺷﺢ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون ﺗﺎﺛﯿﺮي ﻧﺪارد اﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﻣﺘﻌﺎدل ﮐﺮدن ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺘﺮوژن ﺑﺪن ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ. اﯾﻦ ﻋﻤﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺪن ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮي از اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎي ﺧﻮب ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﯿﻦ اﻣﺮ ﺧﻮد ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺪن ﺳﻄﺢ ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون ﺧﻮد را در ﺳﻄﻮح ﻧﺮﻣﺎل و ﺳﺎﻟﻤﯽ ﺣﻔﻆ ﮐﻨﺪ.

ﻣﻘﺪار ﻣﺼﺮف :

ﻣﻘﺪار ﻣﺼﺮف را ﭘﺰﺷﮏ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ. در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﺗﺠﻮﯾﺰي ﻧﻨﻤﺎﯾﺪ از ﻣﻘﺎدﯾﺮ زﯾﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ:

روزي3 ﺑﺎر، ﻫﺮ ﺑﺎر ﯾﮏ ﮐﭙﺴﻮل

ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ :

در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از دوز ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه ﻫﯿﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺪارد، ﻣﮕﺮ در ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻮاد ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ در دارو ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.

ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف و ﻧﮑﺎت ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺻﯿﻪ:

ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ داروﻫﺎي ﻫﻮرﻣﻮﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﮕﺮدد.

در ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎي ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰ و ﺳﺮﻃﺎن ﺳﯿﻨﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد.

در دوران ﺣﺎﻣﻠﮕﯽ و ﺷﯿﺮدﻫﯽ و ﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ 12ﺳﺎل ﻧﺒﺎﯾﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد.

ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ :

وﯾﺘﮑﺲ ﺑﺎ داروي اﮔﻮﻧﯿﺴﺘﻬﺎي دوﭘﺎﻣﯿﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ، ﺑﺮوﻣﻮﮐﺮﯾﭙﺘﯿﻦ و آﻣﺎﻧﺘﺎدﯾﻦ ﺗﺪاﺧﻞ اﺛﺮ داﺷﺘﻪ و اﺳﺘﻔﺎده ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻬﻮع،ﺳﺮدرد،ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ،و اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﻣﯽ ﮔﺮدد.

ﺷﺒﺪر ﻗﺮﻣﺰ ﺑﺎ داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎد ﺧﻮن، داروﻫﺎي ﻫﭙﺎرﯾﻦ ﺑﺎ ﻣﻮﻟﮑﻮل ﭘﺎﯾﯿﻦ ، ﺗﺮوﻣﺒﻮﻟﯿﺘﯿﮏ، ﻗﺮص ﻫﺎي ﺿﺪ ﺑﺎرداري (اﺳﺘﺮوژن، ﭘﺮوژﺳﺘﺮون و ﺗﺎﻣﻮﮐﺴﯿﻔﻦ) ﺗﺪاﺧﻞ اﺛﺮ دارد.

بلک ﮐﻮﻫﺶ ﺑﺎ داروﻫﺎي ﺗﺎﻣﻮﮐﺴﯿﻔﻦ، داروﻫﺎي ﻓﺸﺎر ﺧﻮن و ﻣﮑﻤﻞ ﻫﺎي آﻫﻦ ﺗﺪاﺧﻞ اﺛﺮ داﺷﺘﻪ و ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ داروﻫﺎ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻣﺼﺮف ﻧﮕﺮدد. ﺷﺮاﯾﻂ ﻧﮕﻬﺪاري:

دارو در ﺟﺎي ﺧﺸﮏ، در دﻣﺎي ﮐﻤﺘﺮ از 30 درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﮔﺮاد و دور از دﺳﺘﺮس اﻃﻔﺎل ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﻮد.

منابع:

1 – Chopin luks B. Vitex agnus castus essential oil and menopausal balance: a self-care Curvey Complementary Therapies in Nursing and Midwifery. 2003; 9(3): 157-160.

 2 – Liu J, Burdette JE, Sun Y, et al. Isolation of linoleic acid as an estrogenic compound form the fruits of vitex agnus- castus L. (chaste-berry). Phytomedicin: International Journal of Phytotherapy and Phytopharmacology. 2004; 11(1): 18.

 3 -Russell L, Hicks GS, Low AK, et al. Phytoestrogens: A viable option. American Journal Medical Science. 2002; 324(4): 185-8.

4- Kazemian A, Sereshti M, Foruzandeh N, Akbari N. Effect of Passion Flower on hot flashes in menopausal women covered Health centers in Isfahan. Journal of Ilam University of Medical Sciences. 2006;14(2):417. 5- Jacobson JS, Troxel AB, Evans J, et al. Randomized trial of black cohosh for the treatment of hot flashes among women with a history of breast cancer. J. Clin. Oncol. .2739-2745: 19 ;2001

6- Huntley A, Ernst E. A systematic review of the safety of black cohosh. Menopause. 2003; 10: 58-64. 32. tevinson C, Huntley A, Ernst E. A systematic review of the safety of kava extract in the treatment of anxiety. Drug Safety. 2002; 25: 251-261.

7- Geller SE, Shulman LP, Breemen RB, Banuvar S, Zhau Y, Epstein G, et al. Safety and efficacy of black cohosh and red clover for the management of vasomotor symptoms: a randomized controlled trial. Menopause. 2009;16:1156-1166.

8- Leach M, Moore V. Black cohosh (Cimicifuga spp.) for menopausal symptoms. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2012(9). 9- Azadbakht M. Phytoestrogens. Journal of Medical Plants. 2006;6:1-10. ZILPA Symptoms of menopause and hot flashes 30 Capsules (500 mg) 100% Natural