بوستر لیور -

آثار فارماکولوژیک و مکانیزم اثر :
کبد انسان دارای چندین عمل حیاتی مهم می‌باشد متابولیسم، هضم و سم‌زدایی مواد زائد بدن هر نوع ضایعه کبد موجب تغییراتی در سلول‌های کبدی می‌شود و قدرت عمل کبد را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

خارمریم :

یکی از مهم‌ترین گیاهان دارویی در درمان اختلالات کبدی محسوب می‌شود. میوه این گیاه دارای ترکیبات فلاونو لینگان است که به عنوان سیلیمارین شناخته شده است. از میان ترکیبات اصلی سیلیمارین، سیلیبین و سیلیکریستین اثرات سودمندی را در درمان حفاظتی و حمایتی اختلالات کبد مانند هپاتیت، سیرو، کبد چرب و مسمومیت‌های کبدی نشان داده‌اند. سیلیمارین یک ترکیب سم‌زدا و محافظت‌کننده کبد است که اثرات محافظت‌کنندگی کبدی خود را با مکانیسم‌های مختلفی از جمله اثرات آنتی‌اکسیدانی، ضد التهابی، ضد فیبروژنز و تاثیر بر روی مسیرهای متابولیک داخل کبدی اعمال می‌کند. سیلیمارین با پراکسیداسیون چربی غشاهای سلولی تداخل کرده، نفوذپذیری غشاهای سلولی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و با ممانعت از اتصال سموم به رسپتورهای سلول‌های کبدی، این سلول‌ها را نسبت به سموم کبدی غیر قابل نفوذ می‌نماید. سیلیمارین همچنین تشکیل لوکوترین‌ها را مهار می‌سازد و فعالیت آنزیم پلی‌مراز را در هسته سلولی افزایش داده موجب تحریک سنتز پروتئین‌های ریبوزیمال می‌شود که این عمل به نوبه خود نوسازی سلولی کبدی را افزایش می‌دهد. سیلیمارین در درمان هپاتیت حاد و مزمن ویروسی نیز موثر است و باعث کاهش تولید تری گلیسیرید در کبد می‌شود خار مریم از آسیب‌دیدگی کبد در اثر مواد شیمیایی خطرناک و الکل جلوگیری می‌کند.

کنگرفرنگی :

تحقیقات و بررسی‌های جدید حاکی از آن است که ترکیبات این گیاه اثرات زیان‌بخش بعضی از مواد شیمیایی روی کبد را جبران نموده و ترشحات صفرا را افزایش می‌دهند. خاصیت آنتی‌اکسیدانی این عصاره مانع پراکسیداسیون چربی در کبد گردیده و از انباشته شدن چربی در سلول‌های کبدی جلوگیری بعمل می‌آورد. همچنین عصاره این گیاه ذخایر چربی کبد و سایر بافت‌ها را کاهش می‌دهد. از طرفی نیز با مهار غیرمستقیم آنزیم هیدروکسی متیل گلوتاریل ردکتاز (که نقش اساسی در بیوسنتز کلسترول دارد) و افزایش تبدیل کلسترول به اسیدهای صفراوی در کبد، باعث کاهش کلسترول می‌شود. بررسی‌های کلینیکی که روی کارکرد کیسه صفرا انجام گرفته، نشان می‌دهد که عصاره آرتیشو در درمان کم‌کاری اعمال کبدی و کیسه صفرا و همچنین عوارض ناشی از آن مانند احساس پر بودن معده، کاهش اشتها، تهوع و دردهای شکمی اثرات مفیدی دارد. عصاره آرتیشـــو و یا مشتقات اسید کافئیک دارای اثرات (افزایش ترشح صفرا) و (افزایش دهنده دفع صفرا) می‌باشد.

زردچوبه :

مهم‌ترین ترکیبات زردچوبه پیگمان‌های زرد رنگی از دسته کورکومینوزیدها است که این مواد به میزان تا درصد زردچوبه را تشکیل می‌دهند و شامل کورکومین و دزوکسی کورکومین هستند. زردچوبه دارای اثرات ضد سموم کبدی، ضد التهاب و درد، ضد اسید معده، ضد باکتری، ضد نفخ و مقوی معده است. زردچوبه سرشار از نیاسین، ویتامین کلسیم، آهن، روی، مس، پتاسیم و منیزیم است و دارای ماده‌ای به نام کورکومین است که عامل رنگ زردچوبه و آنتی اکسیدان قوی است که باعث سم‌زدایی در بدن می‌شود. کورکومین موجود در زردچوبه باعث کاهش چربی‌های بد خون می‌شود و ضد گرفتگی عروق است. مصرف زردچوبه از بیماری قلبی و عروقی پیشگیری می‌کند. به دلیل اینکه زردچوبه از چسبندگی پلاکت‌ها جلوگیری می‌کند و مصرف آن موجب کاهش کلسترول خون می‌شود.

مقدار مصرف:

مقدار مصرف را پزشک تجویز می نماید، در غیر این صورت روزانه سه بار و هر بار یک کپسول استفاده شود.

عوارض جانبی:

در صورت استفاده از دوز مصرفی هیچ گونه عوارضی دیده نشده است. مگر در افرادی که نسبت به کافئین و گیاهان به کار رفته در دارو حساسیت داشته باشند که ممکن است اختلالات مختصر گوارشی و در بعضی افراد خاصیت ضعیف ملینی داشته باشد.

موارد منع مصرف و نکات قابل توصیه:

در خانم های باردار و شیرده و کودکان زیر 12 سال با نظر پزشک و با احتیاط مصرف گردد.

به علت داشتن کنگر فرنگی و زردچوبه افرادی که دارای سنگ صفرا، انسداد کیسه صفرا و انسداد مجازی صفرا می باشند از مصرف دارو خودداری نمایند.

تداخلات دارویی :

هیچ گونه تداخل اثر با داروهای دیگر گزارش نشده است.

منابع:

1- Englisch W,Beckers C, Unkauf M, RueppM, Zinserling V Arzneim-Forsch/Drug Res 200;50:260-5.

2- Fintelmann V. Zeitschrift fur Allgemein Medizin 1996;72:48-54+54.

3- Kirchhoff R et al. Phytomedicine 1994;1:107-115 .

4- Wojcicki J, Winter S. Medycyna pracy 1975;26:213-7

5- Maros T , Racz G, Katonai B, Kovacs VV. Arzneim-Forsch/Drug Res 1966;16:127-9

6- Mills S. Bone K. Principles and practice of phytotherapy. Churchill livigstone, 2000: 433-438